Ağzınızda ve ağız çevrenizde konuşmaya ve yemek yemeye engel olacak kadar şiddetli bir şekilde ağrıya yol açan bir yaranız varsa bilin ki yalnız değilsiniz. Birçok sağlıklı insan tekrar eden ağız yaralarından şikayetçidir. En sık rastlanan ve tekrarlayan ağız yaraları uçuk ve aft (aftöz ülser) olarak dikkat çeker. Ağızda görüldüğünde birini diğerinden ayırmak güçtür. Bu iki lezyonun sebebi ve tedavileri tamamen farklı olduğundan uçuk ile aftın farkı sorusunun yanıtını bilmek çok önemlidir.
İçindekiler
Uçuk Nedir?
Uçuk nedir sorusunun yanıtı şöyle verilebilir; uçuk, sık sık dudaklarda görülen içi sıvı dolu kabarcıklara verilen genel bir isimdir. Ağızda özellikle diş etlerinde ve sert damakta da görülebilse de bu bölgelerde uçuk görülmesi oldukça nadirdir. Uçuk genellikle ağrılıdır ve ağrı semptomlarının ortaya çıkışından birkaç gün önce hissedilmeye başlanır. Bu kabarcıklar saatler içinde patlar ve kabuklanır.
Uçuğun iyileşmesi kaç gün sürer diye soranlar için ortalama uçuk iyileşme süresi 7-10 gündür.
Uçuk Tedavisi Nasıl Yapılır?
Günümüzde uçuk tedavisi yoktur ancak bu konuda yoğun şekilde çalışmalar yapılmaktadır. %5 asiklovir içeren merhemler gibi bir antiviral ilaç kullanılabilir. Doktor ya da diş hekiminizden son gelişmeler ile alakalı bilgi almak için irtibat kurmanız en doğrusu olacaktır.
Uçuk Neden Olur?
Uçuk bir çeşit herpes simpleks virüsünün vücutta aktif hale geçmesi ile meydana gelir. Bu virüs, daha önce bu enfeksiyonu geçiren kişilerde sessiz ve sinsi bir şekilde bekler ve stres, sinir, ateş, travma, hormon değişiklikleri ve güneş ışığına çok maruz kalma gibi durumlarda aktif duruma geçer. Tekrarlayan uçuk lezyonları aynı yere yerleşme eğilimindedir.
Uçuk Yayılabilir mi?
Uçuk bulaşıcı mıdır sorusunun yanıtı kısaca evet olarak verilebilir. Uçuk patladıktan sonra tamamen iyileşene kadarki süre enfeksiyonun yayılımı için en riskli dönemdir. Herpes simpleks virüsü; gözlere, cinsel organlara ve diğer insanlara da bulaşabilir.
Uçuk Önleme Önerileri
Bir lezyon görüldüğünde ağız içi, burun içi, cinsel bölge gibi mukoz zar içeren cilt bölgeleri enfeksiyona karşı dikkatlice korunmalıdır. Uçuğu sıkıştırıp patlatmak ya da uçuğa dokunmak önerilmez. Birine dokunurken, göz veya cinsel organlarınıza dokunmadan önce ellerinizi iyice yıkayın. Tüm uyarılara rağmen herpes virüsün uçuk olmadan da çeşitli bölgelere ulaşabileceği unutulmamalıdır.
Aft Nedir?
Aft; dilde, yumuşak damak bölgesinde, dudakların ve yanakların iç kısımlarında görülebilen küçük ve yüzeysel ülserlerdir. Oldukça ağrılı olurlar ve 5-10 gün kadar sürerler.
Aft Oluşumu Neden Olur?
Aftın nedenleri hakkındaki eldeki en iyi açıklama stres, travma ve asitli yiyecekler (domates, turunçgiller, vs.) gibi lokal tahriş edici maddelere maruz kalmaktır. Bu gibi durumlarda bağışıklık sistemi bu tahrişe tepki gösterir ve aft oluşur. Aftöz ülser yayılabilir mi ve aft bulaşıcı mı sorusuna kısaca hayır olarak yanıt verilebilir. Aftın nedeni bakteri ya da bir virüs olmadığı için lokal yayılımı ya da bir başkasına bulaşması ihtimali yoktur.
Aft Tedavisi Nasıl Yapılır?
Aft tedavisi direkt olarak az önce bahsedilen rahatsızlık verici ve tahriş edici durumların ortadan kaldırılması ve enfeksiyondan korunma ile yapılabilmektedir. Triamkinalon gibi dışarıdan kullanılan bir kortikosteroid ilacı da aft tedavisine yardımcı olur. Aftın da günümüzde kesin bir tedavisi bulunamamıştır.
Aft problemini aşmak için şu adımları atabilirsiniz;
- Sıcak, asidik ya da tahriş edici gıdalardan bir süre uzak durabilirsiniz.
- Steril su ve karbonat karışımı ile hazırlanan bir krem aftın üzerine sürüp kuruyana kadar bekleyip yıkayabilirsiniz.
- Yarım bardak suya yarım çay kaşığı tuz ilave edip bu karışımla günde 3 kez gargara yapabilirsiniz.
2 haftadan uzun süren iyileşmeyen ağız yaralarında hekiminize ya da diş hekiminize başvurmalısınız.
Yutma hastalıkları ile ilgili detaylı bilgi almak için tıklayın.
